Habang ipinagdiriwang ng mundo ang World Mental Health Day sa Huwebes, Oktubre 10, nanawagan si Senador Christopher “Bong” Go na bigyan ng mas malaking pansin ang lumalaking hamon sa kalusugan ng isip sa Pilipinas, binibigyang-diin ang pangangailangang mapabuti ang access sa serbisyong pangkalusugan ng isip sa buong bansa.
Si Go, na chairperson ng Senate Committee on Health, ay binigyang-diin na ang kalusugan ng isip ay dapat bigyan ng parehong halaga tulad ng pisikal na kalusugan, at ipinahayag na “Walang Pilipinong dapat makaramdam na wala silang matatakbuhan para humingi ng tulong.”
“Ang kalusugan ay katumbas ng buhay ng bawat Pilipino at ang maayos na pag-iisip ay susi tungo sa mas produktibong buhay. Ngayong World Mental Health Day, ipakita natin ang tunay na malasakit sa ating kapwa anuman ang kanilang pinagdadaanan at iparamdam na hindi sila nag-iisa,” kanyang paliwanag.
Ang panawagan ni Go ay nagbibigay-diin sa pagpapatupad ng Republic Act No. 11036, ang Philippine Mental Health Act, na nangangakong magbigay ng access sa mga serbisyong pangkalusugan ng isip para sa lahat ng Pilipino, lalo na sa mga nasa malalayong lugar at hindi gaanong naaabot.
Ang batas na ito, na nilagdaan noong administrasyong Duterte, ay nagtutulak para sa pagsasama ng mga programa sa kalusugan ng isip sa mga barangay at komunidad.
“We must ensure that mental health services reach even the farthest barangays. Early intervention can save lives,” diin ni Go.
Isa sa pinakamahalagang alalahanin ni Go ay ang mga hamon sa kalusugan ng isip na nararanasan ng kabataan. Ipinapahayag niya na ang mga estudyante ay kabilang sa mga pinaka-vulnerable, kaya’t isinusulong niya ang pagpasa ng Senate Bill No. 2598, na naglalayong magtatag ng mga Mental Health Offices sa mga pampublikong higher education institutions (HEIs).
“Imagine being a young student, battling anxiety or depression, and not knowing where to turn. We need to create safe spaces for these students, places where they can seek help without judgment,” sabi ni Go, na siya ring chairperson ng Senate Committee on Youth.
Kung maipasa, ang SBN 2598 ay mag-uutos sa mga HEIs na magtayo ng mental health offices na may mga dedicated hotlines at mga bihasang counselor, upang magbigay ng agarang tulong sa mga estudyanteng nangangailangan. Binigyang-diin din ni Go ang suicide prevention measures ng panukalang batas, na binibigyang-priyoridad ang maagang pagtuklas at interbensyon para sa mga estudyanteng nasa panganib.
Bukod sa pagtutok sa higher education, si Go ay co-author at co-sponsor ng SBN 2200, ang panukalang Basic Education Mental Health and Well-Being Promotion Act. Ang batas na ito, na pangunahing ini-sponsor ni Senador Sherwin Gatchalian, ay naglalayong isama ang mental health education sa sistema ng basic education ng bansa, upang matiyak na ang suporta sa kalusugan ng isip ay magsimula sa murang edad.
“Mental health isn’t something we should only discuss when a crisis arises. It must be part of our everyday conversations—at home, in schools, in workplaces. By normalizing mental health education, we can prevent crises before they happen,” paliwanag ni Go.
Ang SBN 2200 ay nagmumungkahi rin ng isang mental health curriculum para sa parehong pampubliko at pribadong paaralan, upang bigyan ng kakayahan ang mga batang estudyante na maunawaan ang kanilang mga emosyon, harapin ang stress, at humingi ng tulong kapag kinakailangan.
Ang dedikasyon ni Go sa pagpapalawak ng mga serbisyong pangkalusugan ng isip ay lumalampas sa sistema ng edukasyon. Bilang pangunahing awtor at sponsor ng RA 11959, o ang Regional Specialty Centers Act, binigyang-diin ni Go kung paano inoobliga ng batas ang pagtatayo ng mga specialty centers sa loob ng mga Department of Health (DOH) regional hospitals, kabilang ang mga specialized mental health services.
“Mental health care should never be a privilege. It’s a right. With these efforts, we are bringing quality mental health services closer to the people,” ani Go.
Ang pagtatayo ng Regional Specialty Centers ay isang mahalagang hakbang sa decentralization ng serbisyong pangkalusugan ng isip, na titiyakin na ang mga Pilipino sa mga probinsya ay hindi na kailangang maglakbay ng malayo upang makakuha ng specialized care.
Sa nakaraan, pinuri rin ni Go ang 2024-2028 Philippine Council for Mental Health (PCMH) Strategic Framework ng Department of Health, na sinuportahan ng World Health Organization (WHO). Ang framework ay naglalatag ng isang ambisyosong estratehiya upang tugunan ang mga hamon sa kalusugan ng isip sa bansa, na nakatuon sa pagpapabuti ng patient guidance at referral systems, pagtatatag ng mga oversight boards na nakatuon sa kalusugan ng isip, at pag-eeduka sa media tungkol sa responsableng pagbabalita.
“This is a battle we must fight together. Too many people suffer in silence because of shame or fear. We need to create an environment where asking for help is seen as a strength, not a weakness,” diin ni Go.
Kilalang “Mr. Malasakit” dahil sa kanyang compassionate brand ng serbisyo publiko, muling pinagtibay ni Go ang kanyang dedikasyon sa paglilingkod sa mga Pilipino: “Nandirito lang ang inyong Senator Bong Go, na handang magserbisyo sa inyo sa abot ng aking makakaya. We will continue to push for reforms that bring mental health care closer to our people because no one should ever feel alone in this fight.”
